Rozrząd desmodromiczny rozwiązaniem przeznaczonym do silników, które są znacznie obciążane podczas pracy. Jednym z przykładów są motocykle Ducati. Jak funkcjonuje rozrząd tego typu?
Rozrząd desmodromiczny – czym jest?
Warto zacząć od tego, czym jest rozrząd tego typu. Ogólnie rzecz biorąc, jest to rozrząd stosowany w silnikach spalinowych, gdzie do sterowania zaworami wykorzystuje się system krzywek. Jest to rozwiązanie, które nie wykorzystuje sprężyn do zamykania zaworów.
Układ desmodromiczny ma za zadanie sterowanie zaworami, które dostarczają powietrze i mieszankę do cylindrów, jednocześnie umożliwiając odpływ spalin. Najczęstszym rozwiązaniem w przypadku rozrządów jest równoczesne wykorzystanie krzywek, które otwierają zawory oraz sprężyn utrzymujących je w danej pozycji.
W przypadku silników o dużej prędkości obrotowej, rozwiązanie ze sprężynami może okazać się nieskuteczne. Ze względu na bardzo dużą prędkość obrotową w takim silniku oraz bezwładność sprężyn, może dochodzić do sytuacji kiedy zawory zostaną niedomknięte. W ten sposób, znacznie spada efektywność silnika, a co gorsza, może dojść do kolizji tłoku i zaworu. Rozrząd desmodromiczny może zniwelować to ryzyko właśnie ze względu na wykorzystanie krzywek, do jednoczesnego zamyka i otwierania zaworów. Co istotne, niwelowane są również straty energii wymaganej do ugięcia sprężyn zaworowych.
Wady i zalety rozrządu desmodromicznego
Warto zacząć od tego, iż elementy mechanicznego w pojazdach wyczynowych stale działają pod bardzo dużym obciążeniem, więc trudno mówić o rozwiązaniach bezawaryjnych. Każdy element takiego pojazdu jest poddawany bardzo dużym obciążeniom co bezpośrednio ma wpływ na żywotność i awaryjność poszczególnych elementów.
Zaczynając od wad rozrządu tego typu, warto wspomnieć o tym, iż jest to rozwiązanie dużo bardziej skomplikowane od standardowego rozrządu. To z kolei sprawia, iż układ ten jest dużo trudniejszy w odpowiedniej regulacji, przez co można tracić wydajność silnika w podobny sposób jak stosując zwykłe sprężyny. Skomplikowana konstrukcja powoduje również problemy w przypadku awarii i bardzo możliwe, że wielu mechaników będzie miało problem z serwisowaniem takiego rozrządu.
Mówiąc o zaletach, trzeba przyznać że dobrze wyregulowany rozrząd desmodromiczny działa bardzo sprawnie, co wyraźnie przekłada się na funkcjonowanie silnika. W ten sposób, można osiągać lepszą sprawność oraz rezultaty jednostki napędowej.
Gdzie stosuje się rozrząd desmodromiczny?
Jest to rozwiązanie niewykorzystywane w silnikach seryjnych. Przede wszystkim z tego względu, iż nie ma takiej potrzeby. Silniki w samochodach produkowanych seryjnie nie osiągają tak dużej prędkości obrotowej, co sprawia, że standardowe rozwiązania sprawdzają się bardzo dobrze. Obecnie, rozrząd tego typu jest przede wszystkim stosowany w silnikach motocykli Ducati.
W przeszłości, częstym wykorzystaniem rozrządu desmodromicznego były samochody wyścigowe. Najpopularniejszymi z nich były dwa modele Mercedesa, Mercedes-Benz 300 SLR oraz Mercedes-Benz W196.
Podsumowując, rozrząd desmodromiczny jest rozwiązaniem wykorzystywanym przede wszystkim w pojazdach wyczynowych. Dzieje się tak, ponieważ w standardowych silnikach wykorzystywanych do produkcji samochodów seryjnych, nie występują problemy, które zastosowanie rozrządu desmodromicznego ma rozwiązywać. Z tego powodu, rozrząd tego typu jest obecnie stosowany przede wszystkim w motocyklach Ducati. Wykorzystanie krzywek zamiast sprężyn domykających zawory niesie ze sobą wiele zalet, jednak trzeba pamiętać również o wadach takiego rozwiązania. Przede wszystkim, istotne jest odpowiednie wyregulowanie działania układy, ponieważ w przeciwnym wypadku może okazać się nieskuteczny. Jednocześnie, stopień złożoności układu krzywek jest dużo większy niż korzystając ze sprężyn, przez co taki rozrząd jest trudniejszy w naprawie, a konserwacja i wymiana części jest po prostu droższa.
Fotografia: Gérard Delafond
Materiał powstał przy współpracy z serwisem testyopon.pl
